باربد نیرو صنعت

باربد نیرو صنعت

نماینده انحصاری کلمسان ترکیه، تامین کننده انواع تجهیزات برق و اتوماسیون صنعتی
باربد نیرو صنعت

باربد نیرو صنعت

نماینده انحصاری کلمسان ترکیه، تامین کننده انواع تجهیزات برق و اتوماسیون صنعتی

تابلو برق چیست؟

تابلو برق چیست؟

سیستم‌های برق‌رسانی شبکه‌هایی بسیار بزرگ و گسترده هستند. این سیستم دربرگیرنده تمامی سیم‌ها و کابل برق های داخل و بیرون از ساختمان مسکونی، نیروگاه‌ها، کارخانجات، انواع پروژه‌های صنعتی و عمرانی و … می‌شوند. سیستم‌های برق برای توزیع و انتقال علاوه ‌بر سیم‌کشی به تجهیزات مختلفی هم نیاز دارند. این تجهیزات و سیم‌کشی درون محفظه‌ای به نام تابلو برق قرار می‌گیرند.

به طور کلی تابلوهای برق دارای چه اجزایی هستند؟ این تابلوها چه مزایا و کاربردهایی دارند؟ تابلوهای برق به چند دسته تقسیم می‌شوند؟

در گذشته و قبل از اینکه استفاده از این محفظه‌ها رایج شود، برخی حوادث مثل اتصال کوتاه، باعث آسیب جانی و مالی به کاربران می‌شد؛ چرا که این سیستم‌ها به‌راحتی قابل دسترس بودند و هیچ محافظی نداشتند. تابلوهای برق با توجه به کیفیت و نوع ساخت علاوه‌ بر جلوگیری از تحمیل ضرر اقتصادی، باعث حفظ سلامتی مصرف‌کنندگان نیز می‌شود.

با تابلو برق بیشتر آشنا شوید

تابلوهای برق محفظه‌ای هستند که تجهیزات برقی درون آنها قرار می‌گیرد. کنترل برق ساختمان یا دستگاه‌های صنعتی، وابستگی زیادی به عملکرد تجهیزات داخل تابلو دارد. در گذشته مشکلات زیادی، از جمله اتصال کوتاه، دسترسی راحت به تجهیزات و عوامل محیطی، باعث ایجاد خطرات جانی و مالی می‌شد. همچنین نبود تابلو برق، باعث آسیب رسیدن به انواع تجهیزات در برابر رطوبت، باران، گرد و غبار، حیوانات و … می‌شود. برای جلوگیری از این اتفاقات و تامین امنیت بیشتر، محفظه‌ای برای تجهیزات برقی در نظر گرفته شد.

در این تابلوها قطعات زیادی مثل فیوز، شینه، رله، تایمر، کنتاکتور، کلید برق و سوییچ، ترانس، سیم و کابل و … وجود دارند. هریک از این قطعات وظایف مخصوص به خود را انجام می‌دهند. وجود این تابلوهای برق برای انتقال و توزیع ایمن انرژی الکتریکی ضروری است.

شناخت مدارهای کنترل قدرت و راهاندازی

از داده‌های مدارهای فرمان و قدرت برای تحلیل نقشه‌های برقی استفاده می‌شود. تمامی مدارهای الکتریکی از دو قسمت فرمان و قدرت تشکیل شده‌اند. مدار قدرت وظیفه عبور دادن جریان اصلی مصرف کننده را برعهده دارد.

برای ایجاد طراحی‌های متنوع، به‌کارگیری کنتاکتور در مدار کنترل بسیار موثر است. به طور کلی مدارهای راه‌اندازی و کنترل به دو قسمت زیر تقسیم می‌شوند:

  • مدار فرمان: این قسمت از مدار کنترل، وظیفه قطع و وصل کنتاکتور را برعهده دارد. این کار از طریق تحریک بوبین کنتاکتور انجام می‌شود. البته باید بدانید که مدار فرمان ارتباط خاصی با مدار قدرت ندارد.
  • مدار قدرت: این مدار کل اتصالات انتقال انرژی الکتریکی به مصرف‌کننده را برعهده دارد.

منبع: تسلا کالا

بخش ورودی تابلو برق

الزامات در تابلو برق

– در تابلو دارای استحکام مکانیکی مناسب است و کمترین لرزش را دارد.
– چراغ سیگنال، در قسمت بالای در ورودی، ۸۰ تا ۱۰۰ میلی متر پایین تر از لبه بالایی در به صورت متقارن، با فاصله قطر یک عدد چراغ سیگنال از یکدیگر و با ترتیب رنگ قرمز، زرد، سبز (از چپ به راست باشد) نصب شود.

چراغ سیگنال

– در ساخت تابلو برق به این نکته توجه شود که تغذیۀ چراغ های سیگنال، از شینۀ اصلی خروجی کلید اتوماتیک انجام و با استفاده از کلید مینیاتوری ۲ یا ۴ آمپری، ترجیحاً از نوع تندکار (و ترجیحاً ۲ آمپری) در ورودی حفاظت شود.

– کدگذاری سر سیم های چراغ سیگنال انجام شود.سطح مقطع سیم استفاده شده برای چراغ های سیگنال برابر با ۱ میلی متر مربع باشد.برای سیم کشی، قسمت پایین چراغ سیگنال داکت کشی شود. هم چنین در ساخت تابلو برق باید برای سیم کشی مابین داکت و کلید مینیاتوری، از لوله خرطومی و یا نوار فرم (ماکارونی) استفاده شود.

– دو عدد قفل زیمنسی قابل پلمپ، به فاصلۀ ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلی متری از لبه بالا و پایین در ورودی نصب شود.
– چهار ردیف هواکش کرکره ای به طول ۸۰ -۱۰۰ میلی متر (یا چهار ردیف ۴۰ – ۶۰ میلی متری به صورت دوبل) در فاصلۀ حداکثر ۲۰۰ میلی متری از لبه بالا و پایین در و با حفظ تقارن از طرفین، روی در ایجاد شود (فاصلۀ از لبه پایینی در، ترجیحاً ۱۰۰میلی متر باشد).
–جهت رعایت IP تابلو ها، هواکش ها دارای طراحی و فیلتر مناسب باشند.
– علامت خطر که مثلثی متساوی الاضلاع ۱۲۰ میلی متری از جنس فلز باشد، در وسط در بخش ورودی تابلو نصب شود (شامل علامت خطر و“سامانه فوریتهای برق ” ۱۲۱باشد). پلاک مشخصات تابلو روی در ورودی، لبه پایین (سمت لولا) به فاصلۀ ۱۰ میلی متری از لبه ها قرار گیرد.

روبند تابلو برق

– روبند به صورت یک لنگه با لولای سه تکه و دارای استحکام مناسب باشد.
– روبند ورودی دارای برش های مناسب جهت کلیدها (اتوماتیک و مینیاتوری) و خازن باشد.

– در ساخت تابلو برق باید برش روی روبند برای کلید اتوماتیک به صورتی باشد که قسمت مشخصات کلید، شستی قطع اضطراری و اهرم قطع و وصل کلید، پس از بسته شدن روبند، بالاتر از سطح روبند قرار گیرد. –به منظور مشاهده سالم بودن خازن، بر روی روبند برشی به اندازه کلید مینیاتوری دوپل و به صورت عمودی روبه روی شیار نشان دهنده وضعیت خازن به شکل مستطیل ایجاد می شود، این دریچه توسط طلق روشن پوشش داده شود (با پیچ جوش یا پیج سر عدسی.)
–برچسب های مشخص کننده شماره کلیدهای مینیاتوری، بر روی روبند و به صورت منظم در سمت ورودی کلید مینیاتوری نصب شود.
– در ساخت تابلو برق برش روی روبند برای کلیدهای مینیاتوری به صورتی باشد که مشخصات فنی کلید قابل رویت و بالاتر از سطح روبند قرار گیرد. همچنین روبند به راحتی باز و بسته شده و طول برش متناسب با تعداد کلیدهای مینیاتوری داخل تابلو باشد.

– دو عدد قفل زیمنسی قابل پلمپ روی روبند نصب شود و پانچ نصب قفل ها به صورت پانچ قفل شونده باشد. قفل زیمنسی قابل پلمپ باید کاملاً ثابت بوده و امکان چرخش نداشته است و حداقل فاصلۀ ۲ قفل از یکدیگر برابر با ۳۰۰ میلی متر و به صورت متقارن باشد. قفل های زیمنسی به نحوی نصب گردد که زبانه قفل، حداقل ۲۰ میلی متر در کلاف روبند (به سمت بخش کنتور) درگیر شود.

داخل بخش ورودی تابلو برق

– در ساخت تابلو برق، دریچه ورودی کابل انشعاب، از پایین تابلو به شکلی تعبیه می شود که کابل تغذیه در راستای شینه وسط (فازS) کلید اتوماتیک باشد.
– برای تابلوهای نصب روکار از گلند و برای تابلوهای نصب توکار از بست کابل مطابق با استانداردها استفاده گردد.
بست کابل مماس با کف تابلو قرار گیرد. دریچه ورودی کف تابلو متناسب با سطح مقطع کابل برای تابلو توکار باشد.
– فاصلۀ محل نصب کابل ورودی از کف تابلو طبق استانداردها باشد.
–برای کلید اصلی ۱۶۰ آمپر و بالاتر، در سمت ورودی کلید اتوماتیک از شینه (رابط فابریک) و بدون مقره اتکایی استفاده شود.
–در سمت خروجی کلید، از شینه (رابط فابریک) استفاده شود.
برای کلید ۱۶۰ و بالاتر ، در صورتی که شینه بدون برش در داخل کلید قرار گیرد از شینه فابریک استفاده نشود.
خازن (ها) در قسمت پایین تابلو در داخل محفظه مکعب شکل (به صورتی که تنها بالا و روبروی آن باز باشد) نصب می شود و حداقل فاصلۀ آن از سایر تجهیزات ۳۰ میلی متر باشد. همچنین حداقل فاصلۀ خازن از شینه ها ۶۰ میلی متر باشد.

– در ساخت تابلو برق، جنس شینه ها از مس با خلوص ۹۹/۹ درصد مطابق با استاندارد VDE201 بوده و رنگ بندی فازها از چپ به راست (و یا از بالا به پایین) به ترتیب: قرمز ، زرد ، مشکی. همچنین رنگ شینه نول: آبی و رنگ شینه ارت : زرد و سبز راه راه باشد. برای رنگ بندی شینه ها از شرینگ های رنگی با تحمل حرارت حداقل ۱۲۰درجه سانتی گراد استفاده شود. شینه ها فاقد لبه های تیز و سطح شینه فاقد هر گونه آلودگی باشد.
.۱۰ابعاد شینه های مسی طبق استانداردها، انتخاب گردد.
–شینه های خروجی کلید اتوماتیک (بالای کلید اصلی تابلو)، در ساخت تابلو برق، با نصب مقره اتکایی استوانه ای طبق استانداردها مهار شود.
حداقل فاصلۀ شینه ها از یکدیگر ۲۰ میلی متر باشد. در صورتی که در بخش ترمینال کلید، فاصلۀ شینه ها کمتر از ۲۰ میلی متر باشد از جدا کننده یا divider استفاده گردد.
– در ساخت تابلو برق در تمامی شینه ها به ازای هر سیم ورودی یا خروجی، از یک پیچ و مهره (از نوع معروف به هزار خاری) با واشر تخت و واشر فنری استفاده شود. فاصلۀ سوراخ پیچ ها از یکدیگر به اندازه ای است که پس از مونتاژ تابلو ، واشر پیچ ها از یکدیگر فاصله داشته باشند (حداقل ۲ میلی متر). همچنین برای پیچ هزارخاری نمره ۶ ، قطر سوراخ برابر با ۶٫۵ میلی متر باشد. برای ارتباط کابل اصلی تابلو از پیچ نمره ۸ معمولی استفاده شود.


–نحوه نصب داکت عمودی بین بخش ورودی و بخش کنتور به شکلی باشد که باز و بسته کردن آن از بخش ورودی در آینده به راحتی انجام پذیرد.
–کلیدهای مینیاتوری ورودی، متناسب با قدرت انشعابات باشد.

نمای-داخلی-تابلو-لوازم-اندازه گیری-مجتمعی-مسکونی-اداری-تجاری-1 تک فاز-1 سه فاز

نمای داخلی تابلو لوازم اندازه گیری مجتمعی (مسکونی، اداری و تجاری)، ۱ تک فاز و ۱ سه فاز

–ترتیب قرار گرفتن کلیدهای مینیاتوری در بخش ورودی، به ترتیب از چپ به راست و یا از بالا به پایین (بدیهی است یکی از این چیدمان ها در هر تابلو اجرا شود); کلیدهای مینیاتوری کنتورهای تکفاز (به ترتیب آمپراژ)، کلیدهای مینیاتوری کنتورهای سه فاز (به ترتیب آمپراژ)، کلید مینیاتوری کنتور عمومی و کلید مینیاتوری مربوط به چراغ سیگنال باشد.


در ساخت تابلو برق به منظور نصب کلید اتوماتیک و مینیاتوری، از صفحه مستقل جدا شونده و مقاوم (پل نگهدارنده) با ضخامت ورق ۱٫۵ میلی متر و ضخامت رنگ ۸۰ میکرون استفاده شود.
–روشنایی ورودی، در بالای قسمت ورودی به صورتی که مانعی برای باز و بسته شدن روبند نباشد تعبیه و تغذیه آن بر روی کنتور عمومی باشد. در صورت عدم وجود انشعاب عمومی، تغذیه روشنایی از شینه اصلی و حفاظت آن با کلید مینیاتوری محافظ چراغ سیگنال باشد.
–برای محافظت از روشنایی (ورودی، قسمت کنتور و خروجی) از کلید مینیاتوری و حداکثر ۶ آمپر استفاده شود. در صورت تغذیه روشنایی از شینۀ اصلی، حفاظت آن با کلید مینیاتوری محافظ چراغ سیگنال انجام شود.
–جهت اتصال سیم به میکروسوئیچ و روشنایی از ترمینال استفاده شود.
–در بخش ورودی، میکروسوئیچ کاوردار در بالای تابلو و در محل مناسب (و در امتداد چراغ مهتابی) به صورتی که باعث کاهش IP تابلو نشود نصب شود. (میکروسوئیچ بر روی صفحه فلزی جوش داده شده به بدنۀ و سمت لولا نصب گردد).
–طول و عمق تقریبی دریچه محل ورودی کابل انشعاب به تابلو به ترتیب برابر با ۸۰ و ۶۰ میلی متر باشد.
-شینه ارت در قسمت ورودی نصب و اتصالات آن برقرار شود.

منبع: الیکا الکتریک

طراحی و ساخت تابلو برق های فشار ضعیف

۱- برای طراحی مدار تابلو، باید ولتاژ ورودی و نوع جریان و فرکانس آن مشخص باشد.

۲- با توجه به نوع و مشخصات الکتریکی مصرف کننده ها و همچنین با در نظر گرفتن تعداد مصرف کننده هائی که در یک زمان به شبکه متصل می شوند مشخص گردد(ضریب همزمانی باید برای قدرت مصرفی قسمتی که تابلو را برای آن طرح می نمائیم، در نظر گرفته شود).

٣- نوع کلیدها و دستگاه های حفاظتی مربوط به مصرف کننده ها و همچنین نوع و تعداد وسایل خبری و کنترل و وسایل اندازه گیری که تمام مقادیر الکتریکی و فیزیکی مهم را نشان می دهند، تعیین شود. در تمام موارد انتخاب وسایل و دستگاه های الکتریکی باید از کاتالوگ ها و جداول مربوطه انجام شود. در این کاتالوگ ها کلیۀ مشخصات الکتریکی و مکانیکی وسایل مشخص بوده و در نتیجه می توانیم با داشتن شرایط محیط و مشخصه های مصرف کننده و شبکه وسایل و دستگاه های مناسبی را که طالب آن هستیم انتخاب و تهیه نمائیم.

۴- کابل های ورودی و خروجی یک تابلو و همچنین شین های آن باید تحمل بار مورد نیاز را داشته باشند. همین طور از نظر شکل و جنس مناسب شرایط محیط انتخاب شوند. معمولاً شین ها به مقاطع مختلف: مربع، مستطیل یا لوله ای شکل از جنس، مس و یا آلومینیوم ساخته می شوند که هر کدام مورد مصرف خاصی دارند.

در تابلوهای تقسیم برای شبکه های سه فاز با قدرت کم جهت انشعابات از ترمینال استفاده می شود. اما تابلوهای با قدرت متوسط و بالا، اغلب دارای چهار شین است که سه تای آن در بالای تابلو روی مقره های اتکائی نصب و با نام های R و S و T یا L2 ،L1 و L3 مشخص می شوند و شین چهارم که معمولاً در پائین تابلو روی عایق سوار شده، بنام شین نول (MP = SL) است.

۵- باید حفاظت های لازم طبق استاندارد با در نظر گرفتن شرایط مکانیکی-حرارتی و رطوبتی محیط، جهت حفاظت شبکه، مصرف کننده، اشخاص و غیره در مقابل خطرات احتمالی در نظر گرفت شود. در تابلوها استفاده از سیستم حفاظت سیم نول الزامی است.

۶۔ فضای داخل تابلو باید بیشتر از اندازۀ وسایل و تجهیزات در نظر گرفته شود. دستگاه ها و شین های حامل جریان نباید نزدیک بهم مونتاژ شوند، تا احتمال اتصال کوتاه و یا ایجاد قوس الکتریکی از بین رود. شاید طراحی و ساخت یک تابلوی کوچک از نظر بدنه به نظر اقتصادی برسد ولی هنگام مونتاژ و یا تعمیرات به علت کمی فضا وقت زیادی برای مونتاژ صرف شود و هزینۀ مونتاژ بیشتر از صرفه جوئی در حجم تابلو برق گردد.

۷- دستگاه های اندازه گیری باید در محلی نصب شوند که به راحتی قابل رؤیت بوده و در موارد احتیاج مقایسه آنها با یکدیگر به راحتی امکان پذیر باشد. به عنوان مثال آمپرمترهای مربوط به سه فاز در کنار یکدیگر نصب شوند تا مقایسه سه جریان به آسانی انجام شود.

۸- حرارت داخل تابلوها نباید از حد معینی بالا برود، زیرا این مسئله باعث پائین آمدن جریان نامی وسایل الکتریکی می شود. برای جلوگیری از این مسئله باید تابلو برق را طوری طراحی نمود که امکان جابجایی هوا در داخل تابلو وجود داشته باشد و در تابلوهای بزرگ از سیستم تهویۀ هوا استفاده نمود.

۹- تابلوها باید طوری ساخته شوند که درب آنها با کلید و یا وسیلۀ مخصوص باز شود و دسترسی به داخل تابلو برای همگان امکان پذیر نباشد.

۱۰- سیم ها و با شین ها باید با رنگ های مخصوص مشخص شوند تا از یکدیگر قابل تشخیص باشند. شین ها را با رنگ کردن مشخص می کنیم، به طوری که سیم زمین به رنگ «زرد و سبز» و سیم نول به رنگ «آبی» و سیم فازها به ترتیب به رنگ های «R زرد» «S سبز» و «T قرمز» مشخص شود. سیم های برگشتی معمولاً دارای رنگ مشخصی نیست. در بعضی موارد برای شناسائی شین ها فقط یک نوار رنگی به انتهای شین بسته می شود، و سیم زمین نیز با علامت (ارت) نشان داده می شود.

۱۱- محل کابل های ورودی و خروجی باید معلوم باشد و به خاطر رعایت مسائل اقتصادی بهتر است کابل ورودی به وسط شین ها وصل شود تا جریان در دو جهت شین تقسیم شود.

۱۲- قبل از اجرای طرح باید اجزای تشکیل دهنده تابلو و وسایل مورد نیاز، در لیست های ثبت شده و نحوۀ اجرای آن بر روی نقشه نشان داده شود، به طوری که تمام مطالب گفته شده در مورد تابلو در آن مشخص بوده و قابل اجرا باشد. این نقشه ها می توانند شامل: شکل و اندازه های خارجی تابلو، محل نصب و نحوۀ مونتاژ وسایل درون تابلو، نقشه مدارات الکتریکی و محل و نحوه نصب تابلو باشند.

منبع: الیکا الکتریک