بخش خروجی تابلو برق

در طراحی و ساخت تابلو برق در بخش خروجی آن به نکات زیر دقت شود:

–برای در و روبند خروجی از دو عدد قفل زیمنسی (نوع پروانه ای) به فاصلۀ ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلی متری لبه بالا و پایین در و روبند خروجی (در امتداد قفل های ورودی و بخش کنتور) و با حفظ تقارن استفاده شود.
–هواکش کرکره ای، چهار ردیف ۸۰ -۱۰۰ میلی متری در بالا و پایین در و در امتداد هواکش های ورودی با حفظ تقارن از طرفین قرار گیرد.
–در ساخت تابلو برق محلی برای نگهداری نقشه تابلو (جیب نقشه) با ابعاد (۱۶ سانتی متر* ۱۶ سانتی متر) سمت داخلی در در بخش خروجی تابلو بین هواکش بالا و پایین تعبیه گردد.
–روبند به صورت یک لنگه با لولای سه تکه باشد.
–جهت افزایش فضای دریچه خروجی به اندازۀ لازم، روبند حداقل در فاصله ۱۳۰ میلی متری کف تابلو نصب می شود.
–برش روی روبند برای کلیدهای مینیاتوری به صورتی است که مشخصات فنی کلیدها قابل روئیت و بالاتر از سطح روبند قرار گیرد. همچنین روبند به راحتی باز و بسته شود و طول برش، متناسب با تعداد کلیدهای مینیاتوری داخل تابلو باشد.
–برچسب های فیوزهای خروجی مطابق با توضیحاتی که در ادامه آورده شده، بر روی روبند خروجی و به صورت منظم در سمت خروجی کلیدهای مینیاتوری نصب شود.
–در ساخت تابلو برق پیام هشدار روی ورق فلزی چاپ و در بخش خروجی تابلو، بر روی روبند (وسط روبند) نصب گردد. این برچسب برای اتصال صحیح سیم کشی داخل ساختمان (واحدها) به فیوزهای خروجی باشد.
– شینۀ ارت مطابق با توضیحاتی که در ادامه مقاله آورده شده، در قسمت خروجی نصب اتصالات آن برقرار شود. همچنین شینه ارت در امتداد و راستای کلیدهای مینیاتوری و یا به فاصلۀ ۳ سانتی متر از کلاف قسمت خروجی و داکت خروجی نصب شود.
–کلیدهای مینیاتوری خروجی هم آمپر با درخواست مشترک و به صورت تند کار (کلاس B) باشد.
–به منظور نصب کلیدهای مینیاتوری، از یک صفحه مستقل (پل)، جداشونده و مقاوم، با ضخامت ورق ۱٫۵ میلی متر و رنگ حداقل ۸۰ میکرون استفاده شود.
–تأمین روشنایی قسمت خروجی مشابه قسمت ورودی باشد.
–در ساخت تابلو برق داکت کشی خروجی به صورتی است که بعد از قرار گرفتن تمامی سیم های خروجی از کلیدها و شینۀ ارت، حداقل %۳۰ داکت خالی بماند. با در نظر گرفتن بهره برداری، برای هر رشته سیم در طول داکت مساحتی برابر ۱۰۰ میلی متر مربع منظور شود.
–ارتفاع داکت ها حداقل ۸۰ میلی متر و عرض داکت، تا ۱۲ واحد تکفاز، حداقل ۶۰ میلی متر، تا ۲۲ واحد تک فاز، حداقل۸۰ میلی متر باشد و برای تابلوهایی که بخش کنتوری آن دو در است، از دو ستون داکت حداقل ۶۰*۸۰ استفاده گردد.
(در داکت کشی، هر کنتور سه فاز متعادل در کنتور تکفاز در نظر گرفته می شود). داکت ها از نوع غیر خودسوز باشند.
–انتهای داکت با یک داکت متقاطع در ارتفاع ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلی متری کف تابلو بسته شود. داکت های خروجی صرفاً برای سیم های خروجی از تابلو باشد و برای سیم کشی داخل تابلو، داکت جداگانه ای در نظر گرفت شود. و همچنبین فاصلۀ بین کلیدهای مینیاتوری و داکت خروجی به اندازه حداقل ۲۰ میلی متر باشد.
–نحوۀ نصب داکت عمودی بین بخش کنتور و کلیدهای مینیاتوری خروجی به شکلی باشد که باز و بسته کردن آن در آینده از قسمت خروجی به راحتی انجام شود.
–در خروجی تابلو توسط نوار درزگیر نواربندی می شود.

منبع: الیکا الکتریک

بخش ورودی تابلو برق

الزامات در تابلو برق

– در تابلو دارای استحکام مکانیکی مناسب است و کمترین لرزش را دارد.
– چراغ سیگنال، در قسمت بالای در ورودی، ۸۰ تا ۱۰۰ میلی متر پایین تر از لبه بالایی در به صورت متقارن، با فاصله قطر یک عدد چراغ سیگنال از یکدیگر و با ترتیب رنگ قرمز، زرد، سبز (از چپ به راست باشد) نصب شود.

چراغ سیگنال

– در ساخت تابلو برق به این نکته توجه شود که تغذیۀ چراغ های سیگنال، از شینۀ اصلی خروجی کلید اتوماتیک انجام و با استفاده از کلید مینیاتوری ۲ یا ۴ آمپری، ترجیحاً از نوع تندکار (و ترجیحاً ۲ آمپری) در ورودی حفاظت شود.

– کدگذاری سر سیم های چراغ سیگنال انجام شود.سطح مقطع سیم استفاده شده برای چراغ های سیگنال برابر با ۱ میلی متر مربع باشد.برای سیم کشی، قسمت پایین چراغ سیگنال داکت کشی شود. هم چنین در ساخت تابلو برق باید برای سیم کشی مابین داکت و کلید مینیاتوری، از لوله خرطومی و یا نوار فرم (ماکارونی) استفاده شود.

– دو عدد قفل زیمنسی قابل پلمپ، به فاصلۀ ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلی متری از لبه بالا و پایین در ورودی نصب شود.
– چهار ردیف هواکش کرکره ای به طول ۸۰ -۱۰۰ میلی متر (یا چهار ردیف ۴۰ – ۶۰ میلی متری به صورت دوبل) در فاصلۀ حداکثر ۲۰۰ میلی متری از لبه بالا و پایین در و با حفظ تقارن از طرفین، روی در ایجاد شود (فاصلۀ از لبه پایینی در، ترجیحاً ۱۰۰میلی متر باشد).
–جهت رعایت IP تابلو ها، هواکش ها دارای طراحی و فیلتر مناسب باشند.
– علامت خطر که مثلثی متساوی الاضلاع ۱۲۰ میلی متری از جنس فلز باشد، در وسط در بخش ورودی تابلو نصب شود (شامل علامت خطر و“سامانه فوریتهای برق ” ۱۲۱باشد). پلاک مشخصات تابلو روی در ورودی، لبه پایین (سمت لولا) به فاصلۀ ۱۰ میلی متری از لبه ها قرار گیرد.

روبند تابلو برق

– روبند به صورت یک لنگه با لولای سه تکه و دارای استحکام مناسب باشد.
– روبند ورودی دارای برش های مناسب جهت کلیدها (اتوماتیک و مینیاتوری) و خازن باشد.

– در ساخت تابلو برق باید برش روی روبند برای کلید اتوماتیک به صورتی باشد که قسمت مشخصات کلید، شستی قطع اضطراری و اهرم قطع و وصل کلید، پس از بسته شدن روبند، بالاتر از سطح روبند قرار گیرد. –به منظور مشاهده سالم بودن خازن، بر روی روبند برشی به اندازه کلید مینیاتوری دوپل و به صورت عمودی روبه روی شیار نشان دهنده وضعیت خازن به شکل مستطیل ایجاد می شود، این دریچه توسط طلق روشن پوشش داده شود (با پیچ جوش یا پیج سر عدسی.)
–برچسب های مشخص کننده شماره کلیدهای مینیاتوری، بر روی روبند و به صورت منظم در سمت ورودی کلید مینیاتوری نصب شود.
– در ساخت تابلو برق برش روی روبند برای کلیدهای مینیاتوری به صورتی باشد که مشخصات فنی کلید قابل رویت و بالاتر از سطح روبند قرار گیرد. همچنین روبند به راحتی باز و بسته شده و طول برش متناسب با تعداد کلیدهای مینیاتوری داخل تابلو باشد.

– دو عدد قفل زیمنسی قابل پلمپ روی روبند نصب شود و پانچ نصب قفل ها به صورت پانچ قفل شونده باشد. قفل زیمنسی قابل پلمپ باید کاملاً ثابت بوده و امکان چرخش نداشته است و حداقل فاصلۀ ۲ قفل از یکدیگر برابر با ۳۰۰ میلی متر و به صورت متقارن باشد. قفل های زیمنسی به نحوی نصب گردد که زبانه قفل، حداقل ۲۰ میلی متر در کلاف روبند (به سمت بخش کنتور) درگیر شود.

داخل بخش ورودی تابلو برق

– در ساخت تابلو برق، دریچه ورودی کابل انشعاب، از پایین تابلو به شکلی تعبیه می شود که کابل تغذیه در راستای شینه وسط (فازS) کلید اتوماتیک باشد.
– برای تابلوهای نصب روکار از گلند و برای تابلوهای نصب توکار از بست کابل مطابق با استانداردها استفاده گردد.
بست کابل مماس با کف تابلو قرار گیرد. دریچه ورودی کف تابلو متناسب با سطح مقطع کابل برای تابلو توکار باشد.
– فاصلۀ محل نصب کابل ورودی از کف تابلو طبق استانداردها باشد.
–برای کلید اصلی ۱۶۰ آمپر و بالاتر، در سمت ورودی کلید اتوماتیک از شینه (رابط فابریک) و بدون مقره اتکایی استفاده شود.
–در سمت خروجی کلید، از شینه (رابط فابریک) استفاده شود.
برای کلید ۱۶۰ و بالاتر ، در صورتی که شینه بدون برش در داخل کلید قرار گیرد از شینه فابریک استفاده نشود.
–خازن (ها) در قسمت پایین تابلو در داخل محفظه مکعب شکل (به صورتی که تنها بالا و روبروی آن باز باشد) نصب می شود و حداقل فاصلۀ آن از سایر تجهیزات ۳۰ میلی متر باشد. همچنین حداقل فاصلۀ خازن از شینه ها ۶۰ میلی متر باشد.

– در ساخت تابلو برق، جنس شینه ها از مس با خلوص ۹۹/۹ درصد مطابق با استاندارد VDE201 بوده و رنگ بندی فازها از چپ به راست (و یا از بالا به پایین) به ترتیب: قرمز ، زرد ، مشکی. همچنین رنگ شینه نول: آبی و رنگ شینه ارت : زرد و سبز راه راه باشد. برای رنگ بندی شینه ها از شرینگ های رنگی با تحمل حرارت حداقل ۱۲۰درجه سانتی گراد استفاده شود. شینه ها فاقد لبه های تیز و سطح شینه فاقد هر گونه آلودگی باشد.
.۱۰ابعاد شینه های مسی طبق استانداردها، انتخاب گردد.
–شینه های خروجی کلید اتوماتیک (بالای کلید اصلی تابلو)، در ساخت تابلو برق، با نصب مقره اتکایی استوانه ای طبق استانداردها مهار شود.
حداقل فاصلۀ شینه ها از یکدیگر ۲۰ میلی متر باشد. در صورتی که در بخش ترمینال کلید، فاصلۀ شینه ها کمتر از ۲۰ میلی متر باشد از جدا کننده یا divider استفاده گردد.
– در ساخت تابلو برق در تمامی شینه ها به ازای هر سیم ورودی یا خروجی، از یک پیچ و مهره (از نوع معروف به هزار خاری) با واشر تخت و واشر فنری استفاده شود. فاصلۀ سوراخ پیچ ها از یکدیگر به اندازه ای است که پس از مونتاژ تابلو ، واشر پیچ ها از یکدیگر فاصله داشته باشند (حداقل ۲ میلی متر). همچنین برای پیچ هزارخاری نمره ۶ ، قطر سوراخ برابر با ۶٫۵ میلی متر باشد. برای ارتباط کابل اصلی تابلو از پیچ نمره ۸ معمولی استفاده شود.

–نحوه نصب داکت عمودی بین بخش ورودی و بخش کنتور به شکلی باشد که باز و بسته کردن آن از بخش ورودی در آینده به راحتی انجام پذیرد.
–کلیدهای مینیاتوری ورودی، متناسب با قدرت انشعابات باشد.

نمای داخلی تابلو لوازم اندازه گیری مجتمعی (مسکونی، اداری و تجاری)، ۱ تک فاز و ۱ سه فاز

–ترتیب قرار گرفتن کلیدهای مینیاتوری در بخش ورودی، به ترتیب از چپ به راست و یا از بالا به پایین (بدیهی است یکی از این چیدمان ها در هر تابلو اجرا شود); کلیدهای مینیاتوری کنتورهای تکفاز (به ترتیب آمپراژ)، کلیدهای مینیاتوری کنتورهای سه فاز (به ترتیب آمپراژ)، کلید مینیاتوری کنتور عمومی و کلید مینیاتوری مربوط به چراغ سیگنال باشد.

در ساخت تابلو برق به منظور نصب کلید اتوماتیک و مینیاتوری، از صفحه مستقل جدا شونده و مقاوم (پل نگهدارنده) با ضخامت ورق ۱٫۵ میلی متر و ضخامت رنگ ۸۰ میکرون استفاده شود.
–روشنایی ورودی، در بالای قسمت ورودی به صورتی که مانعی برای باز و بسته شدن روبند نباشد تعبیه و تغذیه آن بر روی کنتور عمومی باشد. در صورت عدم وجود انشعاب عمومی، تغذیه روشنایی از شینه اصلی و حفاظت آن با کلید مینیاتوری محافظ چراغ سیگنال باشد.
–برای محافظت از روشنایی (ورودی، قسمت کنتور و خروجی) از کلید مینیاتوری و حداکثر ۶ آمپر استفاده شود. در صورت تغذیه روشنایی از شینۀ اصلی، حفاظت آن با کلید مینیاتوری محافظ چراغ سیگنال انجام شود.
–جهت اتصال سیم به میکروسوئیچ و روشنایی از ترمینال استفاده شود.
–در بخش ورودی، میکروسوئیچ کاوردار در بالای تابلو و در محل مناسب (و در امتداد چراغ مهتابی) به صورتی که باعث کاهش IP تابلو نشود نصب شود. (میکروسوئیچ بر روی صفحه فلزی جوش داده شده به بدنۀ و سمت لولا نصب گردد).
–طول و عمق تقریبی دریچه محل ورودی کابل انشعاب به تابلو به ترتیب برابر با ۸۰ و ۶۰ میلی متر باشد.
-شینه ارت در قسمت ورودی نصب و اتصالات آن برقرار شود.

منبع: الیکا الکتریک

طراحی و ساخت تابلو برق های فشار ضعیف

۱- برای طراحی مدار تابلو، باید ولتاژ ورودی و نوع جریان و فرکانس آن مشخص باشد.

۲- با توجه به نوع و مشخصات الکتریکی مصرف کننده ها و همچنین با در نظر گرفتن تعداد مصرف کننده هائی که در یک زمان به شبکه متصل می شوند مشخص گردد(ضریب همزمانی باید برای قدرت مصرفی قسمتی که تابلو را برای آن طرح می نمائیم، در نظر گرفته شود).

٣- نوع کلیدها و دستگاه های حفاظتی مربوط به مصرف کننده ها و همچنین نوع و تعداد وسایل خبری و کنترل و وسایل اندازه گیری که تمام مقادیر الکتریکی و فیزیکی مهم را نشان می دهند، تعیین شود. در تمام موارد انتخاب وسایل و دستگاه های الکتریکی باید از کاتالوگ ها و جداول مربوطه انجام شود. در این کاتالوگ ها کلیۀ مشخصات الکتریکی و مکانیکی وسایل مشخص بوده و در نتیجه می توانیم با داشتن شرایط محیط و مشخصه های مصرف کننده و شبکه وسایل و دستگاه های مناسبی را که طالب آن هستیم انتخاب و تهیه نمائیم.

۴- کابل های ورودی و خروجی یک تابلو و همچنین شین های آن باید تحمل بار مورد نیاز را داشته باشند. همین طور از نظر شکل و جنس مناسب شرایط محیط انتخاب شوند. معمولاً شین ها به مقاطع مختلف: مربع، مستطیل یا لوله ای شکل از جنس، مس و یا آلومینیوم ساخته می شوند که هر کدام مورد مصرف خاصی دارند.

در تابلوهای تقسیم برای شبکه های سه فاز با قدرت کم جهت انشعابات از ترمینال استفاده می شود. اما تابلوهای با قدرت متوسط و بالا، اغلب دارای چهار شین است که سه تای آن در بالای تابلو روی مقره های اتکائی نصب و با نام های R و S و T یا L2 ،L1 و L3 مشخص می شوند و شین چهارم که معمولاً در پائین تابلو روی عایق سوار شده، بنام شین نول (MP = SL) است.

۵- باید حفاظت های لازم طبق استاندارد با در نظر گرفتن شرایط مکانیکی-حرارتی و رطوبتی محیط، جهت حفاظت شبکه، مصرف کننده، اشخاص و غیره در مقابل خطرات احتمالی در نظر گرفت شود. در تابلوها استفاده از سیستم حفاظت سیم نول الزامی است.

۶۔ فضای داخل تابلو باید بیشتر از اندازۀ وسایل و تجهیزات در نظر گرفته شود. دستگاه ها و شین های حامل جریان نباید نزدیک بهم مونتاژ شوند، تا احتمال اتصال کوتاه و یا ایجاد قوس الکتریکی از بین رود. شاید طراحی و ساخت یک تابلوی کوچک از نظر بدنه به نظر اقتصادی برسد ولی هنگام مونتاژ و یا تعمیرات به علت کمی فضا وقت زیادی برای مونتاژ صرف شود و هزینۀ مونتاژ بیشتر از صرفه جوئی در حجم تابلو برق گردد.

۷- دستگاه های اندازه گیری باید در محلی نصب شوند که به راحتی قابل رؤیت بوده و در موارد احتیاج مقایسه آنها با یکدیگر به راحتی امکان پذیر باشد. به عنوان مثال آمپرمترهای مربوط به سه فاز در کنار یکدیگر نصب شوند تا مقایسه سه جریان به آسانی انجام شود.

۸- حرارت داخل تابلوها نباید از حد معینی بالا برود، زیرا این مسئله باعث پائین آمدن جریان نامی وسایل الکتریکی می شود. برای جلوگیری از این مسئله باید تابلو برق را طوری طراحی نمود که امکان جابجایی هوا در داخل تابلو وجود داشته باشد و در تابلوهای بزرگ از سیستم تهویۀ هوا استفاده نمود.

۹- تابلوها باید طوری ساخته شوند که درب آنها با کلید و یا وسیلۀ مخصوص باز شود و دسترسی به داخل تابلو برای همگان امکان پذیر نباشد.

۱۰- سیم ها و با شین ها باید با رنگ های مخصوص مشخص شوند تا از یکدیگر قابل تشخیص باشند. شین ها را با رنگ کردن مشخص می کنیم، به طوری که سیم زمین به رنگ «زرد و سبز» و سیم نول به رنگ «آبی» و سیم فازها به ترتیب به رنگ های «R زرد» «S سبز» و «T قرمز» مشخص شود. سیم های برگشتی معمولاً دارای رنگ مشخصی نیست. در بعضی موارد برای شناسائی شین ها فقط یک نوار رنگی به انتهای شین بسته می شود، و سیم زمین نیز با علامت (ارت) نشان داده می شود.

۱۱- محل کابل های ورودی و خروجی باید معلوم باشد و به خاطر رعایت مسائل اقتصادی بهتر است کابل ورودی به وسط شین ها وصل شود تا جریان در دو جهت شین تقسیم شود.

۱۲- قبل از اجرای طرح باید اجزای تشکیل دهنده تابلو و وسایل مورد نیاز، در لیست های ثبت شده و نحوۀ اجرای آن بر روی نقشه نشان داده شود، به طوری که تمام مطالب گفته شده در مورد تابلو در آن مشخص بوده و قابل اجرا باشد. این نقشه ها می توانند شامل: شکل و اندازه های خارجی تابلو، محل نصب و نحوۀ مونتاژ وسایل درون تابلو، نقشه مدارات الکتریکی و محل و نحوه نصب تابلو باشند.

منبع: الیکا الکتریک

انتخاب کلید حفاظتی در تابلو برق

ﻛﻠﻴﺪﻫﺎ ﺗﺠﻬﻴﺰاﺗﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮای ﻗﻄﻊ و وﺻﻞ جریان اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﺎید ﺗﻤﺎم ﺟﺮﻳﺎن ﻫﺎی ﻋﺒﻮری را ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﻳﻂ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه ﻛﻨﺘﺮل ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ اﺛﺮات ﺣﺮارﺗﻲ ﻳﺎ دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﻫﺎ ﻛﻠﻴﺪ را خراب ﻛﻨﺪ. ﻛﻠﻴﺪ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎز اﺳﺖ (ﻗﻄﻊ ﻛﻠﻴﺪ) ﺑﺎﻳﺪ اﺧﺘﻼف ﺳﻄﺢ اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻴﻦ ﻛﻨﺘﺎﻛﺖ ﻫﺎ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺗﺤﻤﻞ ﻛﻨﺪ. ﺗﻤﺎم اﺟﺰای ﻛﻠﻴﺪ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻗﺪرت ﻋﺎﻳﻘﻲ ﻻزم ﺑﺮای ﺗﺤﻤﻞ وﻟﺘﺎژ اﻋﻤﺎل ﺷﺪه را ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﻳﻂ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه دارا ﺑﺎﺷﻨﺪ. اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻮع ﻛﻠﻴﺪ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻧﻴﺎز ﻣﺪار ﺑﺎﻳد از اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎی راﻳﺞ ﺗﺒﻌﻴﺖ ﻧﻤﺎﻳﺪ.

کلیدها و وسایل حفاظتی بخش عمده قطعات تابلو برق را تشکیل می دهند.

جریان نامی کلید با توجه به نوع بار تغذیه شده از کلید باید برابر یا بزرگتر از مقادیر زیر باشد مگر اینکه در استاندارد ساخت کلید شرایط دیگری لحاظ گردد.

• بارهای سلفی (موتوری) و مانند آنها: ۱٫۲۵ برابر حداکثر جریان مصرف
• بارهای اهمی مانند لامپ رشته ای، بخاری برقی: برابر با حداکثر جریان مصرف
• کلیدهای روشنایی بر اساس ولتاژ مدار، جریان نامی و نوع آن (AC یا DC) انتخاب شود.
• بارهای خازنی و مصرف کننده هایی که خازن جبران کننده دارند و مواردی مانند لامپ های تخلیه در گاز (لامپ گازی، فلورسنت، لامپ بخار سدیم، لامپ بخار جیوه، متال هالید و…): ۲ برابر حداکثر جریان مصرف
• کلید روشنایی مدارات تک فاز باید قابلیت کار با حداقل ۲۵۰ ولت و جریان ۱۰ آمپر را دارا باشد.
• در صورتی که کلید برای قطع بار کامل سلفی طراحی نشده باشد باید آمپراژ آن دو برابر بار ثابت مورد نظر انتخاب شود.
• درجه حفاظت کلید باید با درجه حفاظت تابلو همخوانی داشته و از درجه حفاظت تابلو نکاهد.
• از کلیدهای مینیاتوری نباید به عنوان کلید معمولی برای قطع و وصل عادی مدار استفاده گردد چون قدرت قطع اتصال کوتاه این نوع کلید کم است.
• کلیدهای قدرت فشار متوسط بر اساس استاندارد IEC56 یا سایر استانداردهای معتبر انتخاب می گردند.
• دسترسی به کلید فشار متوسط در تابلو در هنگام بهره برداری، سرویس و تعمیرات به آسانی مقدور است.
• حداقل ایمنی لازم با استفاده از اینترلاک مناسب بین کلیدها برای حفاظت کارکنان و تأسیسات تأمین می گردد.
• هنگام کلیدزنی یا وارد کردن کلید به محفظه در تابلوهای کشویی و یا خارج کردن آن خطری متوجه اپراتور نشود.
• محفظه کلید فشار متوسط طوری طراحی شود که اثرات ناشی از دمای محیط و دمای کار و اتصال کوتاه در تداوم کار تابلو اختلالی ایجاد نکند.

منبع: الیکا الکتریک

تجهیزات تابلو برق صنعتی

آشنایی با مهم‌ترین اجزای تشکیل دهنده تابلو برق

کنتاکتور

کنتاکتور در تابلو برق صنعتی وظیفه‌ی قطع و وصل جریان به الکتروموتور را انجام می‌دهد، برای اینکه بتوانیم یک موتور سه‌ فاز را از راه دور کنترل کنیم، به یک رله با کلید اتصال قوی نیاز داریم تا بتواند فشار جریان موتور را در حالت ایمن هدایت کند رله‌های الکترومکانیکی که قدرت بالایی دارند و با عنوان کنتاکتور شناخته می‌شوند، برای همین منظور ساخته شده‌اند.

در صورت بروز مشکلاتی همچون افت ولتاژ، جابه‌جایی فاز، عدم تقارن ولتاژ سه فاز و یا قطع بودن یکی از فازها، کنترل فاز اجازه‌ی روشن شدن به تابلو برق را نمی‌دهد و برای همین منظور، می‌توان از تیغه‌ی باز آن در مدار، جهت استارت نمودن تابلو استفاده کرد معمولاً یک کنتاکت بسته نیز بر روی آن وجود دارد که می‌توانید آن را به یک بیزر متصل نمایید تا دلیل خاموش شدن یا روشن نشدن تابلو برق را به تکنسین یا اپراتور اعلام نماید.

بی متال

باتوجه به‌ اینکه حفاظت از موتورها اهمیت زیادی دارد، اگر عملکرد غیرعادی آنها به‌ موقع تشخیص داده نشود و از ادامه کار آن جلوگیری نشود، خسارات زیادی به‌ بار خواهد آورد به‌همین منظور، و برای جلوگیری از بروز ایراد الکتریکی و یا صدمه مکانیکی به موتور، لازم است که عملکرد غیرعادی آنها از طریق رله‌های حفاظتی اضافه‌بار حرارتی یا الکتریکی تشخیص داده شود در تابلو برق، بی‌متال نقش حفاظتی موتور سه فاز در مقابل اضافه بار در کاربردهای ولتاژ پایین دارد. از بی متال برای تبدیل کردن تغییرات دما به جابه‌جایی مکانیکی استفاده می‌شود.

قطعه‌ی اصلی در بی متال ترکیبی از دو فلز با جنس‌های مختلف است و براساس اختلاف ضریب انبساط طولی دو فلز عمل می‌کند. اگر در مدار گرمای بیش‌ازحدی ایجاد شود، ضریب انبساط طولی باعث می‌شود که یکی از فلزها بیشتر خم شده و درنتیجه جریان در تابلو برق قطع شود.

فیوز

فیوزها جزء مهم‌ترین تجهیزات تابلو برق صنعتی، تابلو برق استخری محسوب می‌شود. آنها وظیفه‌ی حفاظت از مدار در مقابل اضافه بار و اتصال کوتاه را برعهده دارند فیوزها زمانی‌که جریان بیش‌ازحد مجاز باشد، مدار را قطع می‌کنند. فیوز از یک رشته سیم تشکیل شده است که در زمان اضافه بار ذوب می‌شود و جریان را قطع می‌کند.

کلید مینیاتوری MCB

هنگام بروز شرایط غیرطبیعی در شبکه، مانند اتصال کوتاه، اضافه بار یا عبور جریان غیرمجاز، کلید مینیاتوری به‌صورت خودکار مدار الکتریکی را قطع می‌کند کلیدهای مینیاتوری نسبت به فیوزها از حساسیت بالاتری برخوردار هستند و مطمئن‌تر از آنها عمل می‌کنند. در کلیدهای مینیاتوری جریان نامی بیشتر از ۱۰۰ آمپر نیست و عملکردی حرارتی یا حرارتی-مغناطیسی دارند.

کلید حرارتی MPCB

MPCB یا محافظ قطع کننده‌ی موتور الکتریکی، همان‌طور که از نام آن پیداست، برای حفاظت از موتور الکتریکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. وظیفه‌ی این کلید در مدار، هم شامل حفاظت درمقابل اضافه بار (حرارتی یا الکترونیکی) و هم شامل حفاظت درمقابل خطا (مغناطیسی) است موتورهای الکتریکی کاربردهای زیادی در صنعت دارند و به‌منظور کنترل سرعت قطعات مکانیکی مورد استفاده قرار می‌گیرند. به‌همین‌دلیل، محافظت از آنها اهمیت بسیار زیادی دارد.

MPCBها وظایف مختلفی در تابلو برق ایفا می‌کنند تا منبع الکتریسیته امنی برای موتورها فراهم کنند. از جمله‌ی آنها می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• حفاظت درمقابل اضافه بار
• حفاظت در مقابل خطای الکترونیکی شامل اتصال کوتاه، مشکلات خط اتصال به زمین و مشکلات خط به خط
• حفاظت درمقابل عدم تعادل فاز و افت فاز
• ایجاد تأخیر حرارتی برای جلوگیری از بازگشت سریع موتور بعد از اضافه بار
• نمایش هشدار خطا به‌وسیله چراغ LED
• اتصال مجدد خودکار

کلید کامپکت MCCB

کلید کامپکت یا همان Molded Case Circuit Breaker = MCCB جزو وسایل حفاظت الکتریکی در تابلو برق صنعتی است که برای طیف گسترده‌ای از ولتاژها و فرکانس‌های 50 هرتز و 60 هرتز مورد استفاده قرار می‌گیرد تفاوت اصلی آن با کلیدهای مینیاتوری در این است که می‌تواند جریان نامی تا 2500 آمپر داشته باشد و درعین‌حال قابلیت تنظیم شدن را نیز دارد. تفاوت دیگر این است که MCCB ها از MCB ها بسیار بزرگتر هستند.

کلید کامپکت به‌عنوان یک قطعه‌ی محافظت کننده دارای سه نقش اصلی در تابلو برق است. این موارد از این قرار هستند:

• حفاظت درمقابل اضافه بار
• حفاظت درمقال خطاهای الکتریکی مانند خطای خط یا اتصال کوتاه
• روشن و خاموش کردن

در حقیقت کلید کامپکت معمولاً زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که جریان بار بیشتر از توان کلید مینیاتوری باشد. عملکرد آن حرارتی یا حرارتی-مغناطیسی است و جریان نامی آن ۱۰۰۰ آمپر است.

کلید RCD یا کلید محافظ جان

کلید RCD که مخفف Residual Current Device است وظیفه‌ی محافظت از جان را دارد و درمقابل شوک الکتریکی که در صورت لمس سیم بدون روکش پدید می‌آید، عکس‌العمل نشان می‌دهد در تابلو برق، هر دو سیم فاز و نول از طریق این کلید به‌هم متصل شده‌اند. زمانی که در جریان نشتی وجود داشته باشد، این کلید مدار را قطع می‌کند تا از خطرات ناشی از برق‌گرفتگی و آتش‌سوزی جلوگیری کند، کلید RCD مداوماً جریان برق را کنترل می‌کند و اگر مقدار جریان جاری در فاز به نول برنگردد، عدم انطباق بین دو جریان فاز و نول را شناسایی کرده و بلافاصله مدار را قطع می‌کند.

پوش باتن یا شستی فرمان

با استفاده از پوش باتن یا شستی فرمان در تابلو برق صنعتی، می‌توان باعث تغییر در جریان الکتریکی شد. پوش باتن‌ها می‌توانند خروجی الکتریکی یا مکانیکی داشته باشند و برای کاربردهایی مانند راه‌اندازی، توقف، ایجاد تغییر، رفع خطا و مواردی دیگر در مدارهای فرمان مورد استفاده قرار می‌گیرند آنها از جنس سختی مانند فلز یا پلاستیک فشرده ساخته می‌شوند و بر اساس رنگ کُدبندی می‌شوند. به‌این‌صورت که برای هر عملکرد یک رنگ اختصاص داده شده است تا اپراتور در حین انجام کار دکمه‌ی اشتباهی را فشار ندهد رنگ‌های مورداستفاده معمولاً قرمز، سبز، زرد، آبی، سفید و مشکی هستند. به‌طور مثال، رنگ قرمز برای متوقف کردن و سبز برای روشن کردن یک دستگاه یا شروع کردن یک فرآیند مورد استفاده قرار می‌گیرد.

چراغ سیگنال

چراغ‌های سیگنال هشداردهنده هستند. موارد استفاده از آن شامل نمایش وجود یا عدم وجود ولتاژ در تابلو برق، روشن یا خاموش بودن کلید، وارد شدن خازن به مدار، نمایش تریپ و نمایش خطا است زمانی که هرکدام از چراغ‌های سیگنال بر روی درب تابلو برق روشن شوند، بیانگر علامت یا اخطاری برای اپراتور هستند. چراغ سیگنال دارای رنگ‌های قرمز، زرد، سبز، سفید و آبی است.

• رنگ قرمز بیانگر یک عملکرد غیرعادی در سیستم است. مثلاً در وضعیتی که یک وسیله‌ی حفاظتی اضافه بار ماشین را متوقف کرده باشد. یا درخواست از اپراتور برای متوقف کردن یک دستگاه در حالت اضافه بار.
• رنگ زرد بیانگر احتیاط است. مثلاً زمانی که جریان یا درجه حرارت به میزان مشخصی رسیده باشد.
• رنگ سبز بیانگر حالت نرمال است. مثلاً زمانی که یک دستگاه آماده‌ی راه‌اندازی است.
• رنگ سفید بیانگر این است که سیستم دارای ولتاژ نرمال است. مثلاً دستگاه در حالت کار است و یا روند کار در وضعیت نرمال است.
• رنگ آبی برای کاربردهای خاص استفاده می‌شود. می‌توان از این رنگ برای هر نوع عملکردی که در یکی از حالات بالا نمی‌گنجد استفاده کرد.

چراغ هشدار

از چراغ‌های هشدار برای دیدن وضعیت عملکرد دستگاه یا اعلام خطر از فاصله‌ی دور استفاده می‌شود. این چراغ‌ها در خط تولید یا روی پنل‌ها و ماشین‌آلات نصب می‌شوند. آنها در رنگ‌های قرمز، سبز، آبی و بنفش موجود هستند و هر رنگ یک وضعیت خاص از دستگاه را نمایش می‌دهد این چراغ‌ها می‌توانند به سیستم آلارم شنیداری نیز مجهز شوند. استفاده از آنها در تابلو برق صنعتی و این مزیت را به اپراتور می‌دهد که وضعیت دستگاه را از راه دور مشاهده کند.

منبع: پرشین تکنیک